Arcydzięgiel lekarski, litwor anżelika, archangelika (Archangelica officinalis)
Dzięgiel litwor, znany także jako Angelica archangelica, to niezwykła roślina z rodziny selerowatych, pierwotnie rosnąca w obszarach górskich Europy, Azji i Ameryki Północnej. Jego polska nazwa „arcydzięgiel litwor” sugeruje, że jest to roślina o wyjątkowych właściwościach, a rzeczywiście jest szeroko ceniony zarówno ze względu na swoje tradycyjne zastosowania, jak i swoje unikalne cechy botaniczne.
Dzięgiel litwor jak wygląda?
Charakteryzujący się imponującą wysokością, dzięgiel litwor może osiągać nawet kilka metrów, z licznymi, szerokimi liśćmi i gęstym baldachem kwiatowym. Jednak to nie tylko jego wygląd sprawia, że roślina ta przyciąga uwagę – to przede wszystkim jej korzeń, bogaty w substancje czynne, który od stuleci wykorzystywany jest w tradycyjnej medycynie ludowej.
Zastosowanie
Dzięgiel wykazuje właściwości kojące, wykrztuśne oraz poprawiające trawienie. Zaleca się jego stosowanie w przypadku stanów wyczerpania nerwowego, nadmiernego pobudzenia, bezsenności, bólów głowy, osłabienia, zaburzeń związanych z wiekiem starczym oraz problemów z przewodem pokarmowym, takich jak trudności trawienne, uporczywe biegunki, zaparcia, a także schorzenia związane z wątrobą i woreczkiem żółciowym. Obserwuje się korzystne efekty lecznicze, szczególnie u osób nałogowo palących tytoń i borykających się z wymienionymi dolegliwościami.
W kontekście zastosowań leczniczych, dzięgiel litwor jest tradycyjnie ceniony ze względu na korzystny wpływ na układ trawienny. Jego korzeń zawiera unikalne substancje, takie jak furanokumaryny, które wykazują korzystne działanie w zakresie poprawy procesów trawiennych. Wspomaga perystaltykę jelit, łagodzi wzdęcia i niestrawność, co sprawia, że od wieków był używany do łagodzenia różnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
Ponadto, dzięgiel litwor posiada właściwości moczopędne, co sprawia, że był stosowany do wspomagania funkcji układu moczowego. Związki obecne w roślinie działają stymulująco na wydalanie substancji toksycznych z organizmu poprzez układ moczowy. To sprawia, że dzięgiel litwor był tradycyjnie uważany za roślinę oczyszczającą organizm.
W kuchni i ziołolecznictwie, dzięgiel litwor znalazł także swoje zastosowanie. Liście i łodygi tej rośliny są czasem używane do przygotowywania potraw i napojów, szczególnie popularnych w kuchni skandynawskiej. Korzeń dzięgla litworu stanowi składnik niektórych nalewek i syropów, które są cenione zarówno ze względu na smak, jak i potencjalne korzyści zdrowotne.
Podsumowując, dzięgiel litwor to nie tylko imponująca roślina ozdobna, ale także cenna roślina lecznicza, która od wieków wpisuje się w tradycję ludową jako środek poprawiający trawienie i wspomagający oczyszczanie organizmu. Jego unikalne cechy sprawiają, że zasługuje na uwagę zarówno miłośników ziołolecznictwa, jak i entuzjastów kulinariów.
Zioła Ojca Klimuszki – zastosowanie arcydzięgla lekarskiego
Również Ojciec Klimuszko doceniał właściwości i działanie dzięgla. Wchodzi w skład wielu receptur wspomagających przewód pokarmowy. Jest jednym ze składników receptur, które skupiają się na problemach układu pokarmowego powiązanych ze stresem, czy innymi dolegliwościami układu nerwowego, takimi jak:
- niedokwaśność żołądka,
- chroniczne zapalenie żołądka,
- wrzód dwunastnicy,
- mdłości i wymioty nerwowe,
- niestrawność nerwowa
- zaparcie
- zapalenie jelita grubego
- nieżyt jelita grubego
- wzdęcie jelitowe
Ze względu na swoje właściwości, arcydzięgiel można również znaleźć w recepturach wspierających rozwiązywanie problemów oskrzelowo-płucnych, takich jak:
- rozedma płuc
- gorączka i grypa
- dychawica oskrzelowa
Dzięgiel litwor znajdziemy wszędzie tam, gdzie receptury pomagają w dolegliwościach układu nerwowego. Ojciec Klimuszko uwzględnił go w mieszankach zalecanych na:
- rwa kulszowa
- wyczerpanie nerwowe
- psychoza rozszczepienna
- psychonerwica ogólna
Ostatnią grupą dolegliwości, o których warto pamiętać przy omawianiu arcydzięgla są choroby skóry. Stanowi jedno z ziół w mieszankach, na takie dolegliwości, jak:
- łuszczyca
- półpasiec
- wyłysienie łojowate
- pęcherzyca pospolita
- trądzik pospolity
- liszajec zaraźliwy
Uwaga! Należy pamiętać, że arcydzięgiel występuje JAKO JEDEN ZE SKŁADNIKÓW w recepturach zalecanych przez Ojca Klimuszko na konkretne dolegliwości. Jak w przypadku wielu roślin leczniczych, zastosowanie dzięgla litworu wymaga ostrożności. Roślina ta może powodować reakcje skórne u niektórych osób, zwłaszcza w kontakcie z promieniami słonecznymi. Dlatego ważne jest, aby stosować się do zaleceń dotyczących bezpieczeństwa i konsultować się z profesjonalistą przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii z wykorzystaniem tej rośliny, zwłaszcza w przypadku istniejących schorzeń czy przyjmowania innych leków.
